Một số biện pháp cơ bản trong thiết kế bài giảng E-Learning của môn Ngữ Văn THCS

I. PHẦN MỞ ĐẦU.

1. Lý do chọn đề tài:

Có lẽ nhắc đến Bài giảng E-learning thì ai cũng biết đến đây là một thể loại dạy học bằng hình thức học ảo và đây cũng là một hình thức đưa kiến thức, nội dung học tập đến với học sinh rất đa dạng. Học sinh tự học bài qua lời giảng của giáo viên, các hình ảnh và video minh họa trong bài giảng. Học sinh tự đánh giá kết quả tiếp thu của mình qua các dạng bài tập có trong bài học. Bên cạnh đó, giáo viên có thể thêm tài liệu tham khảo, bài tập cho học sinh dưới dạng tài liệu đính kèm. Học sinh có thể lựa chọn các tài liệu tham khảo để xem nếu thấy cần thiết.

Một trong những thế mạnh của bài giảng E–learning là hệ thống bài tập tương tác. Các bài tập tương tác chính là xương sống của bài giảng. Có nhiều dạng bài tập tương tác để giáo viên lựa chọn thiết kế cho phù hợp với nội dung, mục đích và đối tượng học tập như: bài tập lựa chọn, đúng - sai, kéo thả, điền khuyết, định vị, … Khi làm các bài tập tương tác, học sinh luôn nhận được những ý kiến động viên, phản hồi từ phía giáo viên. Bài giảng E-learning là kết quả của sự tích hợp giữa Công nghệ thông tin và giáo dục đào tạo. Một bài giảng E-learning có thể đáp ứng cho các nhóm đối tượng, đó là: học sinh, phụ huynh, nhà quản lý và các giáo viên.

Trong những năm gần đây việc triển khai tập huấn và thực hiện bài giảng E-learning đã được Bộ giáo dục và Đào tạo chỉ đạo một cách quyết liệt bằng hình thức tổ chức thi thiết kế bài giảng để đánh giá tình hình thực tế của giáo viên. Trường THCS Phú Lộc là một trong những đơn vị được sự quan tâm chỉ đạo đúng mức của lãnh đạo nhà trường. Vì thế công tác ứng dụng CNTT trong dạy học nói chung và thiết kế bài giảng E-learning nói riêng đã được triển khai thực hiện một cách nghiêm túc cho tất cả cán bộ giáo viên trong nhà trường và đã được toàn trường hưởng ứng tham gia thực hiện thiết kế bài giảng E-learning ở hầu hết các bộ môn.

Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Ngữ Văn trong nhà trường, nhận thấy bài giảng E-learning có tầm quan trọng đối với học sinh, đây là một thể loại học tập từ xa, giúp các em học mọi lúc, mọi nơi và trên nhiều thiết bị (máy tính để bàn, laptop, máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh,…). Chính vì thế trong năm học 2015-2016 tôi cũng đã tham gia tập huấn và thiết kế một bài dạy nhằm thu thập thêm những kinh nghiệm trong quá trình thiết kế bài giảng để từ đó từng bước ứng dụng CNTT trong quá trình dạy học của mình và kết quả đã đạt giải nhất môn Ngữ Văn tại hội thi “Thiết kế bài giảng E-learning cấp huyện”. Trong quá trình nghiên cứu và thiết kế bài dạy đó tôi đã rút ra được khá nhiều kinh nghiệm để sau này khi thực hiện những bài giảng khác tôi sẽ làm chất lượng hơn.

Trên tinh thần đó sang năm học  này (2021 – 2022) tôi quyết định chia sẻ những kinh nghiệm vừa qua của bản thân thông qua sáng kiến kinh nghiệm với tên gọi: “Một số biện pháp cơ bản trong thiết kế bài giảng E-Learning của môn Ngữ Văn THCS”

2. Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài.

a. Mục tiêu đề tài:

Chia sẻ một số kinh nghiệm của bản thân trong việc thiết kế bài giảng E-Learning của môn Ngữ Văn THCS nhằm góp phần hoàn thiện bài giảng để thu hút quá trình tự học của học sinh đối với môn học này.

b. Nhiệm vụ của đề tài:

Đề tài: “Một số biện pháp cơ bản trong thiết kế bài giảng E-Learning của môn Ngữ Văn THCS” tập trung chủ yếu vào một số nhiệm vụ sau:

- Nghiên cứu các loại tài liệu về cách thiết kế một bài giảng E-Learning đạt chuẩn quốc gia nhằm thu thập thêm kiến thức để thực hiện đề tài.

- Tìm hiểu về tâm sinh lý lứa tuổi học sinh (nhất là các em lớp 6, đối tượng để tôi thiết kế bài giảng của mình) về cách học của các em cũng như sở thích để từ đó thiết kế bài giảng phù hợp với đối tượng giúp các em hứng thú hơn khi đón nhận bài dạy của tôi.

- Trao đổi cùng đồng nghiệp có kinh nghiệm dạy học môn Ngữ văn lâu năm nhằm tiếp thu thêm những kinh nghiệm về chuyên môn trong thiết kế bài dạy của mình.

- Cung cấp một số biện pháp được rút ra trong quá trình nghiên cứu và thiết kế bài giảng đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo

3. Đối tượng nghiên cứu.

Do tính chất của đề tài nên đối tượng nghiên cứu là các em học sinh lớp 6 trường THCS …….. – Xã ………… – Huyện …………. – Tỉnh ……………..

4. Giới hạn của đề tài.

Với thời gian nghiên cứu hạn chế cũng như kiến thức của bản thân có hạn nên đề tài chỉ nghiên cứu trong phạm vi của trường THCS.

5. Phương pháp nghiên cứu.

Để hoàn tất nội dung nghiên cứu của đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:

a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu:

Là phương pháp nghiên cứu một số tài liệu, một số văn bản có liên quan đến việc thiết kế bài giảng E-Learning đạt chuẩn HTML5 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

b. Phương pháp khảo sát:

Là phương pháp khảo sát đối tượng học sinh, nhất là các em lớp 6 về đặc điểm tâm sinh lý để tạo ra nội dung bài giảng phù hợp với đối tượng các em.

c. Phương pháp trao đổi kinh nghiệm:

Là phương pháp trao đổi với một số đồng nghiệp có kinh nghiệm dạy học lâu năm đối với bộ môn Ngữ Văn THCS để từ đó tôi xem xét và điều chỉnh những biện pháp trong đề tài một cách hợp lý nhằm mang lại tính hiệu quả cao hơn của nội dung nghiên cứu.

d. Phương pháp tổng kết:

Là phương pháp tổng kết những vấn đề đã nghiên cứu và khảo sát từ đó xây dựng những biện pháp có tính khả thi cho nội dung thiết kế bài giảng E-Learning của môn Ngữ Văn THCS.

II. PHẦN NỘI DUNG.

1. Cơ sở lý luận.

Những ưu nhược điểm đối với bài giảng E-Learning:

Bài giảng E-Learning là phương thức tổ chức học ảo thông qua một máy vi tính nối mạng đối với một máy chủ ở nơi khác có lưu giữ sẵn bài giảng điện tử và phần mềm cần thiết để có thể hỏi/yêu cầu/ra đề cho học sinh học trực tuyến từ xa. Hoặc giáo viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng hoặc kết nối không dây (WiFi, WiMAX), mạng nội bộ (LAN) v.v…Mở rộng ra, các cá nhân hay các tổ chức đều có thể tự lập ra một trường học trực tuyến (E-school), mà nơi đó vẫn nhận đào tạo học viên, đóng học phí và có các bài kiểm tra như các trường học khác.

Ưu điểm của bài giảng E-Learning là giảm thiểu chi phí đi lại, tiết kiệm thời gian, không gian. Hơn nữa xây dựng cơ sở hạ tầng mạng không đòi hỏi kinh tế cao như xây dựng trường học thật, không đòi hỏi giấy phép phức tạp. Nhược điểm duy nhất của đào tạo trực tuyến là sự tương tác với giáo viên để hỏi đáp những vấn đề một cách trực tiếp. Tuy nhiên nếu bài giảng điện tử có tính tương tác cao và giáo viên sẵn sàng hỗ trợ giải đáp cho học sinh thông qua các kênh như chat, điện thoại, email...thì điều này là rất hữu ích. Hiện nay một phương pháp học trực tuyến rất được chú trọng đó là phương pháp tương tác bảng điện tử, các bài giảng được các giáo sư, giáo viên trình bày thông qua phương pháp day dạy tại lớp và được ghi hình làm tư liệu giảng dạy một cách sống động cho học sinh ở khắp nơi, phương pháp này giúp học sinh được tiếp thu bài giảng một cánh nhanh chóng mọi lúc mọi nơi.

Bên cạnh đó bài giảng E-Learning còn có những ưu điểm nữa, đó là:

- Đào tạo mọi lúc mọi nơi: Truyền đạt kiến thức theo yêu cầu, thông tin đáp ứng nhanh chóng. Học sinh có thể truy cập các khoá học bất kỳ nơi đâu như tại nhà, tại những điểm Internet công cộng, 24 giờ một ngày, 7 ngày trong tuần. Học bất cứ lúc nào bất cứ nơi đâu các em muốn.

- Tiết kiệm chi phí: Giúp giảm khoảng 60% chi phí bao gồm chi phí đi lại và chi phí tổ chức địa điểm. Học sinh chỉ tốn chi phí trong việc đăng kí khoá học và có thể đăng kí bao nhiêu khoá học mà các em cần.

- Tiết kiệm thời gian: giúp giảm thời gian đào tạo từ 20-40% so với phương pháp giảng dạy truyền thống do rút giảm sự phân tán và thời gian đi lại.

- Uyển chuyển và linh động: Học sinh có thể chọn lựa những khoá học có sự chỉ dẫn của giảng viên trực tuyến hoặc khoá học tự tương tác (Interactive Self-pace Course), tự điều chỉnh tốc độ học theo khả năng và có thể nâng cao kiến thức thông qua những thư viện trực tuyến.

- Tối ưu: Nội dung truyền tải nhất quán. Các tổ chức có thể đồng thời cung cấp nhiều ngành học, khóa học cũng như cấp độ học khác nhau giúp học viên dễ dàng lựa chọn.

- Hệ thống hóa: E-learning dễ dàng tạo và cho phép học sinh tham gia học, dễ dàng theo dõi tiến độ học tập, và kết quả học tập của học viên sinh. Với khả năng tạo những bài đánh giá, người quản lí dễ dàng biết được nhân viên nào đã tham gia học, khi nào các em hoàn tất khoá học, làm thế nào các em thực hiện và mức độ phát triển của bản thân.

Với Giáo dục trực tuyến giáo viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng hoặc kết nối không dây (WiFi, WiMAX), mạng nội bộ (LAN) v.v…Mở rộng ra, các cá nhân hay các tổ chức đều có thể tự lập ra một trường học trực tuyến (E-school), mà nơi đó vẫn nhận đào tạo học sinh, đóng học phí và có các bài kiểm tra như các trường học khác. Ưu điểm của sự đào tạo trực tuyến là giảm thiểu chi phí đi lại, tiết kiệm thời gian, không gian. Hơn nữa xây dựng cơ sở hạ tầng mạng không đòi hỏi kinh tế cao như xây dựng trường học thật, không đòi hỏi giấy phép phức tạp.

Nhược điểm:

Nhược điểm duy nhất của bài giảng E-learning là sự tương tác với giáo viên để hỏi đáp những vấn đề một cách trực tiếp. Tuy nhiên nếu bài giảng điện tử có tính tương tác cao và giảng viên sẵn sàng hỗ trợ giải đáp cho học sinh thông qua các kênh như chat, điện thoại, email...thì điều này là rất hữu ích. Hiện nay một phương pháp học trực tuyến rất được chú trọng đó là phương pháp tương tác bảng điện tử, các bài giảng được các giáo sư, giáo viên trình bày thông qua phương pháp dạy tại lớp và được ghi hình làm tư liệu giảng dạy một cách sống động cho học sinh ở khắp nơi, phương pháp này giúp học sinh được tiếp thu bài giảng một cách nhanh chóng mọi lúc mọi nơi.

2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.

Trường THCS ………… là một đơn vị được đóng trên địa bàn xã ….. cách trung tâm huyện ……….. về phía Nam. Trường gồm có ….. CB-GV với hơn …….. học sinh thuộc các khối lớp 6 – 9. Trong những năm qua, việc ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy của giáo viên đã được Ban giám hiệu nhà trường đặc biệt quan tâm và chú trọng. Trang thiết bị dạy học có sử dụng CNTT như laptop, máy chiếu đã được trang bị để giáo viên thực hiện dạy các bài trình chiếu. Trong đó việc hưởng ứng triển khai thiết kế bài giảng E-Learning cũng đã được nhà trường tổ chức tập huấn và phân công cho các giáo viên tham gia dự thi cấp trường, cấp huyện. Tuy nhiên với nhiều lý do khác nhau nên chất lượng cũng như số lượng về thể loại này chưa được phong phú và đa dạng.

Số lượng học sinh trong nhà trường tương đối đông nhưng đa số là các em thuộc dân tộc Kinh nên rất thuận lợi cho việc ứng dụng CNTT vào trong các bài học.

Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì việc thiết kế được một bài giảng E-Learning không hề đơn giản. Thể loại này đòi hỏi giáo viên phải có kĩ năng chuyên môn cũng như kĩ năng sử dụng CNTT đạt một mức độ nhất định. Ngoài những yếu tố giỏi về chuyên môn, đa dạng về các phương pháp dạy học thì đòi hỏi phải nắm vững về một phần mềm soạn bài giảng nào đó (Phần mềm Presenter, phần mềm Lecture,…), đồng thời biết sử dụng một số phần mềm ứng dụng khác như phần mềm chỉnh sửa ảnh Photoshop, phần mềm chỉnh sửa Video. Chính vì những điều kiện đó mà số lượng giáo viên hưởng ứng thiết kế bài giảng E-Learning chưa được đồng đều.

Tuy nhiên với những đầu tư về cơ sở vật chất, tổ chức tập huấn về CNTT cũng như chuyên môn của Ban giám hiệu nhà trường được quan tâm đúng mức nên trong những năm học vừa qua đã có nhiều giáo viên tham gia thiết kế bài giảng E-Learning hơn. Chất lượng cũng được nâng lên rõ rệt. Cụ thể năm học 2021 – 2022 nhà trường triển khai hội thi thiết kế bài giảng E-Learning cấp trường:

- Có 8 bài giảng đạt chất lượng cấp trường.

- Chọn 4 bài giảng tham gia dự thi cấp huyện và kết quả đều được công nhận.

Điều này đã khẳng định rằng thiết kế bài giảng E-Learning trong trường THCS ..... đã có sự phát triển nhất định. Với bản thân tôi, là một giáo viên dạy môn Ngữ Văn, tôi rất mong muốn từng bước học tập, trao đổi kinh nghiệm trong công tác dạy học nói chung và ứng dụng CNTT vào dạy học nói riêng. Do đó trong năm học 2021 – 2022 tôi đã mạnh dạn tham gia thiết kế một bài giảng E-Learning thuộc môn Ngữ Văn lớp 6 với tên bài: “Nghĩa của từ”. Kết quả bài giảng của tôi đã đạt giải Nhất môn Ngữ Văn trong hội thi thiết kế bài giảng E-Learning cấp huyện.

Với những kiến thức thực hiện soạn bài giảng tiếp thu được từ các đợt tập huấn của nhà trường, từ nghiên cứu một số tài liệu, văn bản hướng dẫn, kết hợp với những chia sẻ kinh nghiệm từ các đồng nghiệp nên tôi đã có những thành công trong đợt thi vừa rồi. Trên tinh đó tôi quyết định trình bày những kinh nghiệm thu được của mình trong thời gian qua bằng một sáng kiến kinh nghiệm với tên gọi: “Một số biện pháp cơ bản trong thiết kế bài giảng E-Learning của môn Ngữ Văn THCS”

3. Nội dung và hình thức của giải pháp:

a. Mục tiêu của giải pháp.

Mục tiêu của giải pháp là trình bày một số biện pháp cơ bản trong thiết kế bài giảng E-Learning nhằm nâng cao chất lượng bài giảng đạt chuẩn Scorm. Qua đó góp phần vào việc ứng dụng CNTT trong việc giảng dạy môn Ngữ Văn tại trường THCS.

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.

Để thiết kế bài giảng E-Learning đạt chuẩn Scorm theo yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, theo tôi chúng ta cần thực thực hiện một số biện pháp như sau:

Biện pháp 1: Lựa chọn hình nền và Font chữ phù hợp bài giảng.

Có thể khẳng định rằng hình nền và Font chữ trong bài giảng E-Learning là một điẻm rất quan trọng bởi đây là nét đầu tiên tạo ra sự hứng khởi cho học sinh khi tham gia học tập từ bài giảng. Nếu hình nền lòe loẹt, màu mè nhiều hoặc có nhiều hình động kết hợp với Font chữ to, nhỏ không đồng nhất sẽ làm cho các em nhàm chán và không hứng thú với bài học. Vì thế hình nền trong bài giảng phải đảm bảo các yếu tố như: phù hợp với đối tượng học sinh, không sáng quá dẫn đến lấn chiếm nội dung bài dạy, không nên bỏ các hình động vào hình nền. Bên cạnh đó Font chữ phải đảm bảo kích cỡ với bố cục bài giảng, màu chữ phải hài hòa và nổi bật hơn hình nền để thu hút quan sát của học sinh. Do đó theo tôi, chúng ta nên tự tạo một hình nền phù hợp với bài giảng, cách làm như sau:

- Vào Internet tải về một hình nền phù hợp. Mở phần mềm PowerPoint vào Insert chọn Picture chọn hình nền vừa tải về.

-Sau khi đã chọn hình nền trên PowerPoint, ta vào Format chọn Corrections để điều chỉnh độ đạm nhạt của nền sao cho phù hợp. Cuối cùng chúng ta lưu dưới dạng file JPEG.

- Đối với Font chữ, ta nên chọn kích cỡ chữ từ 25-28 (tùy vào bố cục), Font Times New Roman hoặc là Arial là phù hợp. Màu chính của Font là màu xanh (như hình dưới đây)

Biện pháp 2: Lấy ví dụ minh họa bằng video hoặc hình ảnh sinh động.

Để giúp học sinh hứng thú và tiếp thu nội dung bài học một cách nhẹ nhàng thì những ví dụ minh họa dẫn dắt trong mỗi nội dung hoạt động của bài học chúng ta nên sưu tầm những hình ảnh hoặc Video sao cho phù hợp để dẫn dắt các em hiểu bài một cách linh hoạt nhất tạo được sự húng thú trong học tập tránh nhàm chán vì đây là tiết học ảo mà các em tham gia với tinh thần tự nguyện, học một mình hoặc học nhóm mà không có sự chỉ dẫn trực tiếp của thầy cô giáo. Vì thế nếu nội dung mà chỉ mang tính lý thuyết suông, khô khan thì chắc chắn học sinh sẽ không học.

Những video đó giáo viên có thể sưu tầm trên Intenet hoặc những tài liệu có liên quan,… sau khi tải được video về máy, chúng ta dùng phần mềm cắt, sửa video sao cho phù hợp về nội dung cũng như âm thanh, thời gian xuất hiện của video,…

Tại bài giảng mà tôi thiết kế, trong phần giới thiệu bài “Nghĩa của từ, tôi đã sưu tầm một đoạn video trên Intenet có nội dung giải thích về câu tục ngữ “một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” của “Giáo sư” Cù Trọng Xoay trong chương trình hài “Hỏi xoáy đáp xoay” để giới thiệu bài. Video này tôi đã sử dụng phần mềm camtasia để cắt những phần không vần thiết của video và cắt ngắn chỉ lấy một ý chính để giới thiệu, làm như vậy học sinh sẽ hứng thú và chăm chú vào bài học hơn.

Hoặc ở hoạt động I, khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa của từ là gì? Để thêm phần sinh động cho hoạt động này tôi đã sưu tầm một đoạn video trên Intenet có nội dung trao đổi giữa các thành viên gặp mặt với nhau (đây là một doạn trong vở hài “Duyên Bắc tình Nam”) ở đoạn video này các nhân vật đã sử dụng những từ ngữ mà người nghe không hiểu dẫn đến hiểu nhầm rồi cãi nhau. Đây là phương án tôi nhận thấy rất hay vì vừa giải thích cách dùng từ thông qua lời thoại của nhân vật trong video, vừa giúp học sinh hiểu bài một cách tự nhiên qua đoạn video hài hước.

Biện pháp 3: Sử dụng các câu hỏi bài tập đa dạng hài hòa.

Bài tập trắc nghiệm trong bài giảng E-Learning là điểm mạnh lớn nhất giúp học sinh tương tác với bài học. Có thể nói rằng sử dụng các bài tập một cách hài hòa và sinh động là xem như chúng ta đã thành công 50% bài dạy của mình. Vậy làm thế nào để thực hiện được như vậy thì theo tôi chúng ta làm như sau:

Trong bài giảng E-Learning có rất nhiều dạng bài tập khác nhau như:

- Bài tập trắc nghiệm 1 đáp án đúng.

- Bài tập trắc nghiệm nhiều đáp án đúng.

- Bài tập kéo thả.

- Bài tập ghép đôi.

- Bài tập điền khuyết,…

Như vậy để thêm phần sinh động cũng như giúp học sinh tự đánh giá kết quả một cách nhẹ nhàng thì chúng ta cần đảo các dạng bài tập sao cho phù hợp. Chẳng hạn bài tập 1 ta dùng “Bài tập trắc nghiệm 1 đáp án đúng” thì sang bài tập 2 ta lại dùng bài tập ghép đôi. Sang bài tập 3 thì ta lại dùng bài tập điền khuyết,… cứ như vậy khi học sinh tham gia làm bài tập sẽ không bị nhàm chán.

Biện pháp 4: Lồng âm thanh trong video tự quay của giáo viên.

Khi thực hiện quay video của mình để giới thiệu bài hoặc củng cố bài học thông thường giáo viên chúng ta sẽ dùng điện thoại thông minh hoặc máy quay video thông thường để thực hiện. Làm như thế thì âm thanh thu được trong video sẽ bị nhiễu với các âm thanh khác bên ngoài như tiếng gió, tiếng xe cộ tham gia giao thông,…do đó những video thu được không đạt được chất lượng cao sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng bài dạy. Vì vậy theo tôi chúng ta cần thực hiện cách sau sẽ làm đoạn Video của chúng ta có chất lượng âm thanh hoàn hảo hơn:

- Thứ nhất giáo viên học thuộc lời thoại muốn quay video sau đó tiến hành quay bình thường để lấy hình ảnh của video thật đẹp.

- Thứ hai tiến hành ghi âm lại lời thoại đã nói trong video ở một địa điểm không có ồn ào hoặc nhiễm âm thanh bên ngoài.

- Sử dụng phần mềm Camtasia sẽ ghép nối đoạn video và đoạn ghi âm lại với nhau ta sẽ được một đoạn video vùa có hình ảnh đẹp và vừa có âm thanh tốt. Như thế sẽ làm cho bài giảng của chúng ta thêm sinh động và chất lượng hơn nhiều.

Dưới đây là các bước tôi đã sử dụng ghép nối âm thanh và hình ảnh để tạo ra một Video hay.

Biện pháp 5: Ghi âm lời giảng trực tiếp kết hợp với thao tác các hiệu ứng trong bài.

Trong phần mềm Presenter 10 mà tôi sử dụng để thiết kế bài giảng E-learning có hai chức năng thu âm bài giảng riêng biệt.

- Thứ nhất thu âm bài giảng trực tiếp cho mỗi Slide. Đây là hình thức thu âm trực tiếp, tức là vừa giảng bài vừa bấm các thao tác hiệu ứng xuất hiện trong mỗi Slide.

- Thứ hai thu âm bài giảng gián tiếp cho mỗi Slide. Ở hình thức này giáo viên có thể đọc lời giảng cho mỗi video trước để ghi âm, sau đó chèn vào mỗi slide bài giảng.

Hai hình thức ghi âm trên đều có những ưu khuyết điểm khác nhau. Nhưng qua tìm hiểu và thiết kế bài giảng tôi nhận thấy cách thu âm trực tiếp bài giảng là tốt hơn vì vừa có lời giảng của giáo viên vừa xuất hiện các thao tác tương ứng sẽ làm cho nội dung bài giảng sinh động hơn, phong phú hơn.

Nếu ghi âm trước rồi chèn vào mỗi slide thì khi đóng gói các silide có hiệu ứng sẽ xuất hiện trước sau đó mới xuất hiện lời thoại của giáo viên. Làm như thế thì bài giảng sẽ không hay và làm cho học sinh nhanh chán học hơn.

Biện pháp 6: Đánh giá kết quả làm bài tập của học sinh bằng hình thức tạo câu phản hồi của giáo viên.

Đối với các bài dạy trực tiếp giáo viên đánh giá học sinh bằng nhận xét qua lời nói. Nhưng riêng bài giảng E–learning thì chỉ đánh giá chất lượng học tập của học sinh qua các bài tập tương tác và đây cũng chính là chính là xương sống của bài giảng. Mỗi bài tập tương tác, phần mềm đều có phản hồi đúng sai cụ thể. Thông thường khi soạn các câu hỏi giáo viên chỉ cần mã hóa Tiếng Việt các câu phản hồi trong phần mềm là được. Khi học sinh trả lời các câu hỏi bài tập đưa ra, nếu đúng sẽ xuất hiện câu phản hồi “Câu trả lời đúng”, nếu sai sẽ xuất hiện câu phản hồi “Sai rồi”,…Nhưng nếu để các câu trả lời như thế xuất hiện thì bài giảng chưa hay và chưa tạo được sự phấn khởi cho học sinh mỗi khi trả lời đúng hoặc chán nản mỗi khi trả lời sai.

Chính vì thế theo tôi chúng ta nên sử dụng một số lời thoại để phản hồi tương tác với các em. Điều này sẽ có tác dụng rất tốt trong việc tạo phấn khởi và niềm vui cho các em hăng say học tập. Ví dụ:  

- Để phản hồi câu trả lời đúng, giáo viên có thể khen bằng lời thoại:

+ Hoan hô! Em đã có một câu trả lời thật tuyệt vời. Cô xin chúc mừng em

- Để phản hồi câu trả lời sai, giáo viên có thể động viên bằng lời thoại:

+ Ồ rất tiếc đây chưa phải là đáp án đúng. Nhưng không sao em hãy suy nghĩ kĩ rồi tiếp tục chọn đáp án khác nhé, cô chúc em chọn được câu trả lời thật xuất sắc.

Như vậy khi nghe được những câu phản hồi như thế, chắc chắn học sinh sẽ không nản mà tiếp tục học và thêm nhiều bài tập hơn.

c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.

Bài giảng E-Learning là một thể thống nhất giữa những phần mềm kết hợp với nhau. Để hoàn thành được một bài giảng đạt chuẩn Scorm của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định thì chúng ta phải thực hiện nhiều thao tác từ các phần mềm khác nhau. Để thực hiện được những biện pháp mà đề tài nêu thì trước hết chúng ta phải hoàn thiện một bài giảng trên phần mềm Powerpoint với đầy đủ các hoạt động chi tiết của một bài dạy theo chương trình đã quy định, chỉ để những nội dung liên quan đến phần mềm Presenter như: Video, Flash,.. và các bài tập tương tác sau khi thiết kế xong thì mới thực hiện những bước này trên phần mềm Presenter.

d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng.

Với những kiến thức đã tiếp thu được qua các đợt tập huấn do nhà trường tổ chức, kết hợp quá trình nghiên cứu tài liệu về cách thiết kế bài giảng E-Learning cùng với những kinh nghiệm của bản thân và sự góp ý từ các đồng nghiệp có thâm niên trong công tác dạy học môn Ngữ Văn, năm học 2021 – 2022 tôi đã mạnh dạn thiết kế một bài giảng E-Learning để tham dự cuộc thi: “Thiết kế bài giảng E-Learning” do Bộ Giáo dục và đào tạo kết hợp với Quỹ Lawrence S.Ting phối hợp tổ chức thuộc môn Ngữ Văn lớp 6 – Tên bài bài giảng: “Nghĩa của từ”.

Kết quả cuộc thi thì bài giảng E-Learning của tôi đã đạt giải Nhất cấp huyện môn Ngữ Văn. (có phụ lục minh chứng kèm theo trang cuối đề tài)

Bên cạnh đó, sau khi tham gia dự thi tôi đã sử dụng bài giảng cho các em học sinh lớp 6 học trên kênh Youtube và được các em đón nhận rất hào hứng. điều đó đã khẳng định rằng việc thiết kế bài giảng E-Learning đạt chuẩn Scorm là một bước đi đúng hướng trong quá trình đổi mới giáo dục về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. tuy nhiên đây chỉ là thành công bước đầu nên chưa thể khẳng định được điều gì nhưng đó cũng là động lực để giúp tôi cố gắng nhiều hơn trong quá trình học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của mình.

Về phạm vi và hiệu quả ứng dụng: Đây là những biện pháp cơ bản trong việc thiết kế bài giảng E-Learning. Tuy những ví dụ được trích dẫn từ bài giảng “Nghĩa của từ” thuộc môn Ngữ Văn lớp 6 nhưng chúng ta có thể áp dụng các bước thực hiện trong giải pháp trên tất cả các cấp học từ bậc tiểu học đến bậc THPT đối với thể loại bài giảng E-Learning soạn trên phần mềm Presenter 10.

III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.

1. Kết luận:

Thiết kế bài giảng E-Learning là một phương thức dạy học mới dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông  nhằm đẩy mạnh phong trào ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học một cách sáng tạo, hiện đại, tăng cường tính tínch cực và tự học.. Với bài giảng E-Learning, việc học là linh hoạt mở. Người học có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu, với bất cứ ai, học những vấn đề bản thân quan tâm, phù hợp với năng lực và sở thích, phù hợp với yêu cầu công việc… mà chỉ cần có phương tiện là máy tính và mạng Internet. Phương thức học tập này mang tính tương tác cao, sẽ hỗ trợ bổ sung cho các phương thức đào tạo truyền thống góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy. Việc nâng cao hiệu quả, chất lượng giáo dục đào tạo là một trong những nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của đất nước và cá nhân. E-Learning sẽ là một phương thức dạy và học rất phù hợp trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu xã hội.

Tuy nhiên để thiết kế được một bài giảng E-Learning đạt chuẩn Scorm thì không hề đơn giản bởi nó có nhiều yếu tố phức tạp để cấu thành bài giảng như: người giáo viên phải có trình độ chuyên môn vững vàng, giàu kinh nghiệm trong việc sử dụng và lựa chọn phương pháp dạy học bởi thể loại này người học tự học, tự đánh giá kết quả học tập qua tương tác chứ không có người thầy trực tiếp hướng dẫn. Do đó nếu sử dụng phương pháp không khoa học sẽ dẫn đến người học chán và không tham gia. Ngoài yêu tố chuyên môn giáo viên cần phải trang bị cho mình một số kiến thức cơ vản về công nghệ thông tin (sử dụng tốt phần mềm thiết kế E-Learning và một số phần mềm hỗ trợ khác). Ngoài ra giáo viên cần có một chất giọng giảng bài truyền cảm, nhẹ nhà và lưu loát thì bài giảng mới có những kết quả cao, thu hút nhiều người học hơn.

Đối với tôi tuy không phải là một giáo viên giỏi về chuyên môn hay CNTT, nhưng qua học tập tôi cũng đã tiếp thu được phần nào cơ bản về những vấn đề cần thiết cho việc thiết kế một bài giảng E-Learning. Vì vậy mà tôi đã mạnh dạn trình bày những kinh nghiệm của bản thân đã trải nghiệm qua nội dung sáng kiến kinh nghiệm này. Vì vậy trong quá trình diễn đạt thì không thể tránh khỏi những thiếu sót về kiến thức, phương pháp cũng như lối hành văn. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của Hội đồng khoa học và bạn đọc để tôi điều chỉnh đề tài được hoàn thiện hơn.

2. Kiến nghị.

Để cho phong trào thiết kế bài giảng E-Learning được triển khai một cách đồng bộ trong nhà trường, bản thân tôi xin được đề xuất một số kiến nghị sau:

- Nhà trường cần trang bị thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học để cho giáo viên có điều kiện tham gia một cách đầy đủ như: máy quay phim, phòng thư viện điện tử,… để mỗi khi có thời gian giao tự tìm hiểu kiến thức trên các thông tin của Internet.

- Cần tổ chức nhiều đơn tập huấn về kĩ năng thiết kế bài giảng E-Learning qua nhiều phần mềm khác như phần mềm Lecture Maker, phần mềm Violet,… để giáo viên có nhiều lựa chọn trong việc thiêt kế những bài giảng của mình.

- Nhà trường cần tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên có thời gian đầu tư thiết kế bài giảng bởi vì để có được một bài giảng chất lượng cần có nhiều thời gian nghiên cứu và thực hiện hơn.