Báo cáo tham luận nâng cao giáo dục Stem trong dạy học ở tiểu học giao đoạn 2025-2030

BÁO CÁO THAM LUẬN

Chủ đề: Nâng cao hiệu quả giáo dục STEM trong dạy học ở tiểu học

giai đoạn 2025–2030

Kính thưa Quý lãnh đạo, Quý thầy cô và toàn thể hội nghị,

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực của đời sống, giáo dục và đào tạo đứng trước yêu cầu phải đổi mới toàn diện, nhằm đáp ứng những năng lực mới của công dân thế kỷ XXI. Một trong những định hướng quan trọng được quan tâm hiện nay là giáo dục STEM – phương thức giáo dục tích hợp khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác và thích ứng cho học sinh. Với học sinh tiểu học, STEM không chỉ giúp các em tiếp cận kiến thức một cách tự nhiên, gắn với thực tiễn cuộc sống mà còn khơi dậy niềm say mê học tập và khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

Trong những năm qua, giáo dục STEM đã được ngành giáo dục triển khai thí điểm ở nhiều trường tiểu học. Thông qua các hoạt động trải nghiệm, dự án nhỏ hay các cuộc thi khoa học kỹ thuật, học sinh bước đầu có cơ hội làm quen với cách tiếp cận mới. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế, chúng ta vẫn thấy còn nhiều khó khăn, hạn chế. Đó là cơ sở vật chất, phòng học bộ môn chưa đồng bộ; giáo viên chưa được tập huấn chuyên sâu, còn lúng túng khi thiết kế bài học tích hợp; tài liệu hướng dẫn, học liệu STEM còn thiếu; sự phối hợp giữa nhà trường – phụ huynh – cộng đồng chưa thật sự chặt chẽ. Chính vì vậy, hiệu quả giáo dục STEM chưa tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng.

Bước vào giai đoạn 2025–2030, với yêu cầu từ Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và xu hướng chuyển đổi số trong dạy học, việc nâng cao hiệu quả giáo dục STEM trong các trường tiểu học là nhiệm vụ cấp thiết. Đây không chỉ là yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học mà còn là chìa khóa để hình thành cho học sinh những phẩm chất và năng lực cần thiết của công dân thời đại mới.

Để thực hiện thành công mục tiêu này, tôi xin đề xuất một số giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên. Giáo viên là nhân tố quyết định sự thành công của mọi hoạt động giáo dục. Cần tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về STEM, hướng dẫn giáo viên xây dựng các dự án gắn liền với cuộc sống địa phương, khuyến khích giáo viên chia sẻ kinh nghiệm, thiết kế kho học liệu mở để cùng nhau sử dụng.

Thứ hai, đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị dạy học. Nhà trường cần tranh thủ sự quan tâm của các cấp quản lý, kết hợp xã hội hóa để xây dựng phòng học STEM, trang bị dụng cụ thí nghiệm đơn giản, thiết bị công nghệ số. Bên cạnh đó, tận dụng nguồn tài nguyên trực tuyến, phần mềm giáo dục miễn phí nhằm mở rộng không gian học tập cho học sinh.

Thứ ba, đổi mới phương pháp tổ chức dạy học. Cần triển khai mạnh mẽ các hình thức học theo dự án, học qua trải nghiệm, lồng ghép STEM vào các môn Toán, Khoa học, Tin học, Hoạt động trải nghiệm. Đồng thời, tổ chức các cuộc thi nhỏ, ngày hội STEM để tạo sân chơi sáng tạo, khuyến khích tinh thần nghiên cứu khoa học của học sinh.

Thứ tư, tăng cường phối hợp giữa nhà trường – phụ huynh – cộng đồng. Giáo dục STEM chỉ đạt hiệu quả khi được sự đồng hành của gia đình và xã hội. Nhà trường cần đẩy mạnh truyền thông, mời các chuyên gia, doanh nghiệp địa phương tham gia vào hoạt động trải nghiệm, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Thứ năm, quản lý và đánh giá hiệu quả. Cần xây dựng tiêu chí cụ thể để đánh giá hoạt động STEM, không chỉ dừng lại ở kết quả sản phẩm mà còn chú trọng quá trình học tập, sự tham gia, sáng tạo của học sinh. Thông qua phản hồi của giáo viên, học sinh và phụ huynh, nhà trường có cơ sở để điều chỉnh, hoàn thiện các hoạt động.

Định hướng triển khai giai đoạn 2025–2030 có thể chia thành ba bước: giai đoạn 2025–2026 tập trung bồi dưỡng đội ngũ và mở rộng thí điểm; giai đoạn 2027–2028 xây dựng mô hình lớp học STEM điển hình, từng bước chuẩn hóa học liệu; giai đoạn 2029–2030 nhân rộng và gắn kết với chuyển đổi số, đưa STEM trở thành hoạt động thường xuyên trong dạy học tiểu học.

Kính thưa hội nghị, giáo dục STEM ở tiểu học không chỉ là một phương pháp dạy học mới mà còn là xu thế tất yếu, là động lực đổi mới giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước. Để đạt được mục tiêu này, rất cần sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo, sự đầu tư cơ sở vật chất, sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ giáo viên, cùng sự đồng hành từ phụ huynh và cộng đồng.

Bấm vào đây tải xuống