BÁO CÁO THAM LUẬN

Tổ chức dạy học chương trình giáo dục địa phương, Lịch sử và Địa lí lớp 4, 5

phù hợp với thực tiễn chính quyền 2 cấp

I. Đặt vấn đề

Tháng 7 vừa qua, Nhà nước ta tiến hành sắp xếp lại tổ chức bộ máy chính quyền địa phương: từ mô hình 3 cấp (tỉnh – huyện – xã) chuyển sang mô hình 2 cấp (tỉnh – xã), đồng thời nhập các đơn vị hành chính từ 63 tỉnh còn 34 tỉnh. Đây là chủ trương lớn, mang tính đột phá, nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Trong bối cảnh đó, việc triển khai chương trình giáo dục địa phương trong môn Lịch sử – Địa lí lớp 4, 5 – vốn gắn trực tiếp với cấu trúc hành chính địa phương – đang đặt ra nhiều vấn đề cần xem xét, điều chỉnh để bảo đảm phù hợp thực tiễn mới.

II. Những băn khoăn và trăn trở

1. Sự thay đổi địa giới hành chính

Việc nhập các tỉnh, bỏ cấp huyện khiến hệ thống đơn vị hành chính thay đổi căn bản.

Nội dung giáo dục địa phương trong sách hiện hành vẫn được biên soạn theo tỉnh cũ và có phân cấp huyện. Học sinh có thể gặp lúng túng khi tên tỉnh, huyện không còn tồn tại như trước.

2. Khoảng trống về tài liệu dạy học

Khi sáp nhập, nhiều địa danh, sự kiện, di sản vốn quen thuộc gắn với cấp huyện sẽ không còn được nhắc đến trong tài liệu chính thống.

Chưa có bộ tài liệu mới đồng bộ phù hợp với địa giới hành chính sau sắp xếp.

3. Khó khăn đối với giáo viên

Giáo viên thiếu định hướng rõ ràng: dạy theo tài liệu cũ hay chờ tài liệu mới?

Kiến thức về lịch sử – địa lí của đơn vị hành chính mới còn hạn chế, trong khi yêu cầu giảng dạy cần tính chính xác, khoa học.

4. Tâm thế học sinh và phụ huynh

Học sinh đã quen với cách gọi tên tỉnh, huyện cũ; sự thay đổi đột ngột dễ gây hoang mang.

Phụ huynh cũng băn khoăn khi thấy sự không thống nhất giữa sách vở và thực tiễn địa phương.

III. Giải pháp thực hiện

1. Khẩn trương rà soát và điều chỉnh chương trình giáo dục địa phương

Bộ Giáo dục và Đào tạo cần chỉ đạo biên soạn, chỉnh sửa nội dung giáo dục địa phương phù hợp với đơn vị hành chính mới.

Tài liệu mới cần kế thừa giá trị lịch sử, văn hóa của các đơn vị hành chính cũ, đồng thời phản ánh đầy đủ đặc điểm của tỉnh sau sáp nhập.

2. Hướng dẫn chuyển tiếp cho giáo viên và học sinh

Trong khi chờ tài liệu mới, các Sở Giáo dục và Đào tạo có thể ban hành hướng dẫn tạm thời:

Giáo viên linh hoạt kết hợp tài liệu cũ với cập nhật thực tiễn mới.

Nhấn mạnh tính liên tục: địa danh cũ vẫn có giá trị lịch sử, nhưng học sinh phải biết đơn vị hành chính hiện tại.

3. Đổi mới phương pháp dạy học gắn với trải nghiệm

Tổ chức các hoạt động tham quan, tìm hiểu di tích, làng nghề, di sản trong phạm vi tỉnh mới.

Cho học sinh tham gia dự án nghiên cứu nhỏ: so sánh sự thay đổi địa giới hành chính, tìm hiểu đặc điểm văn hóa – kinh tế sau sáp nhập.

4. Bồi dưỡng và nâng cao năng lực cho giáo viên

Tổ chức tập huấn cập nhật kiến thức về địa lí, lịch sử đơn vị hành chính mới.

Kết nối giáo viên với cơ quan văn hóa, bảo tàng, viện nghiên cứu tại địa phương để bổ sung tư liệu.

5. Tăng cường sự phối hợp của chính quyền và cộng đồng

Chính quyền địa phương hỗ trợ xây dựng ngân hàng tư liệu, hình ảnh, bản đồ cho giáo dục địa phương.

Phát huy vai trò của hội cựu giáo chức, nhà nghiên cứu, nghệ nhân, già làng trong việc kể chuyện, truyền đạt kiến thức cho học sinh.

IV. Kết luận

Việc sắp xếp lại chính quyền địa phương từ 3 cấp thành 2 cấp, nhập các tỉnh từ 63 còn 34 là bước đi lớn của đất nước. Sự thay đổi này chắc chắn tác động trực tiếp đến chương trình giáo dục địa phương trong môn Lịch sử – Địa lí lớp 4, 5.

Để bảo đảm tính khoa học, tính thực tiễn và ý nghĩa giáo dục, cần sự chỉ đạo đồng bộ của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sự chủ động linh hoạt của các Sở và Phòng Giáo dục, cùng sự sáng tạo của đội ngũ giáo viên. Chỉ như vậy, việc dạy học giáo dục địa phương mới thật sự gắn kết giữa quá khứ – hiện tại – tương lai, vừa bám sát sự thay đổi của đất nước, vừa nuôi dưỡng tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc cho học sinh.

Xin trân trọng cảm ơn!

Bấm vào đây tải về