Vận dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau vào một số bài toán lớp 7

PHẦN 1:  TÓM TẮT SÁNG KIẾN

1.Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến

- Qua thời gian giảng dạy môn toán lớp 7, và các tiết dự giờ đồng nghiệp ở trường THCS…. , bản thân tôi nhận thấy như sau :

- Với các dạng toán tỷ lệ thức – tính chất của dãy tỉ số bằng nhau  tôi thấy chưa hệ thống hóa được các dạng bài tập, chưa đưa ra được nhiều hướng suy luận khác nhau của một bài toán và chưa đưa ra các phương pháp giải khác nhau của cùng một bài toán để kích thích sáng tạo của học sinh . Về tiết luyện tập giáo viên thường đưa ra một số bài tập rồi cho học sinh lên chữa hoặc giáo viên chữa cho học sinh chép . Và đưa  ra nhiều bài tập càng khó thì càng tốt. Trong nhiều trường hợp thì kết quả dẫn đến ngược lại, học sinh cảm thấy nặng nề, không tin tưởng vào bản thân mình dẫn đến tình trạng chán học.

- Vì vậy giáo viên cần phải có phương pháp giải bài tập theo dạng và có hướng dẫn giải bài tập theo nhiều cách khác nhau. Nếu bài toán đó cho phép. Mỗi dạng toán có phương pháp giải riêng để giải bài tập nhằm hình thành tư duy toán học cho học sinh, cung cấp cho học sinh những kĩ năng thích hợp để giải quyết bài toán một cách thích hợp.

- Học sinh lĩnh hội kiến thức một cách thụ động, chưa tìm ra cách giải cho từng dạng toán cụ thể, không có tính sáng tạo trong làm bài, không làm được các bài tập dù bài đó dễ hơn bài giáo viên đã chữa.

- Xuất phát từ thực tế trên, tôi đã sắp xếp các dạng bài tập tỷ lệ thức - tính chất của dãy tỉ số bằng nhau  sao cho các em có thể giải bài tập tỷ lệ thức một cách dễ dàng nhất.

2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến

Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:

+ Giáo viên: Bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng, thu thập tài liệu áp dụng  vào bài.

+ Học sinh: Có đủ sách vở, đồ dùng học tập, chuẩn bị bài trước khi đến lớp

+ Nhà trường: Đầu tư trang thiết bị, đồ dùng dạy học phù hợp.

+ Thời gian áp dụng sáng kiến: Năm học 2018- 2019

+ Đối tượng áp dụng: Học sinh lớp 7 trong trường THCS.

3.Nội dung sáng kiến

- Tính mới của sáng kiến:

Đề tài nghiên cứu giảng dạy và học tập với nội dung  “Vận dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau vào một số bài toán lớp 7”

- Lợi ích thiết thực của sáng kiến :

+ Đối với giáo viên: Sáng kiến còn góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong mục tiêu chung của ngành giáo dục. Làm cho bài dạy thêm phong phú, hiệu quả

+ Đối với học sinh: Học sinh không còn cảm thấy nhàm chán, đơn điệu hay “mệt” khi đến tiết toán mà học sinh cảm thấy hứng thú, sáng tạo và nhớ lâu, vận dụng tốt kiến thức đã học. Cách làm này sẽ rèn luyện cho học sinh hướng tới cách suy nghĩ lô-gíc, mạch lạc, giúp các em hiểu bài, ghi nhớ kiến thức chứ không mơ hồ học trước quên sau.

4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến

- Sau khi áp dụng sáng kiến tôi thấy học sinh học hào hứng, tích cực, chủ động trong giờ học. Kết quả học tập đã đạt được kết quả cao hơn năm trước. Đó là động lực cho tôi tiếp tục áp dụng, mở rộng sáng kiến.

5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng mở rộng sáng kiến

- Giáo viên: Phải có tâm huyết, tích cực, chủ động, tự giác khai thác, sử dụng các phương tiện dạy học, tham khảo SGK, SBT,  các loại sách tham khảo.

- Nhà trường : Nên đầu tư cơ sở vật chất đầy đủ

- Nhà lãnh đạo:

+ Cần thay sách, phân phối chương trình. Để khắc phục tình trạng thiếu, thừa.

+ Tổ chức thi môn lịch sử thường xuyên hơn.

+ Động viên xứng đáng với những nhà giáo có chuyên môn giỏi, tâm huyết với nghề

- Gia đình: Cần quan tâm và tạo điều kiện cho con em học tập tốt hơn.

PHẦN 2:  MÔ TẢ SÁNG KIẾN

1.Hoàn cảnh nảy sinh vấn đề.

          Qua thời gian giảng dạy môn toán lớp 7, và các tiết dự giờ đồng nghiệp ở trường THCS…. , bản thân tôi nhận thấy như sau :

Với các dạng toán tỷ lệ thức – tính chất của dãy tỉ số bằng nhau tôi thấy chưa hệ thống hóa được các dạng bài tập, chưa đưa ra được nhiều hướng suy luận khác nhau của một bài toán và chưa đưa ra các phương pháp giải khác nhau của cùng một bài toán để kích thích sáng tạo của học sinh . Về tiết luyện tập giáo viên thường đưa ra một số bài tập rồi cho học sinh lên chữa hoặc giáo viên chữa cho học sinh chép . Và đưa  ra nhiều bài tập càng khó thì càng tốt. Trong nhiều trường hợp thì kết quả dẫn đến ngược lại, học sinh cảm thấy nặng nề, không tin tưởng vào bản thân mình dẫn đến tình trạng chán học.

          Vì vậy giáo viên cần phải có phương pháp giải bài tập theo dạng và có hướng dẫn giải bài tập theo nhiều cách khác nhau. Nếu bài toán đó cho phép. Mỗi dạng toán có phương pháp giải riêng để giải bài tập nhằm hình thành tư duy toán học cho học sinh, cung cấp cho học sinh những kĩ năng thích hợp để giải quyết bài toán một cách thích hợp.

          Học sinh lĩnh hội kiến thức một cách thụ động, chưa tìm ra cách giải cho từng dạng toán cụ thể, không có tính sáng tạo trong làm bài, không làm được các bài tập dù bài đó dễ hơn bài giáo viên đã chữa.

          Xuất phát từ thực tế trên, tôi đã sắp xếp các dạng bài tập tỷ lệ thức – tính chất của dãy tỉ số bằng nhau sao cho các em có thể giải bài tập tỷ lệ thức một cách dễ dàng nhất

và  phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh; điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh.

2. Cơ sở lí luận

- Ngoài việc nắm vững lý thuyết trên lớp học sinh còn phải vận dụng lý thuyết đó một cách hợp lý, khoa học để giải bài tập.Bài tập Toán nhằm hình thành cho học sinh thế giới quan duy vật biện chứng, hứng thú học tập, có niềm tin, phẩm chất đạo đức của người lao động. Bài tập toán nhằm phát triển năng lực tư duy của học sinh đặc biệt là rèn luyện những thao tác trí tuệ, hình thành những phẩm chất tư duy sáng tạo. Bài tập Toán nhằm đánh giá mức độ kết quả dạy và học, đánh giá khả năng độc lập và trình độ phát triển của học sinh. 

     Dạy Toán, học Toán là quá trình tư duy liên tục, cho nên việc nghiên cứu , tìm tòi, đúc kết kinh nghiệm của người dạy Toán và học Toán là không thể thiếu được. Trong đó, việc chuyển tải kinh nghiệm để dạy tốt là điều trăn trở của nhiều giáo viên. Việc truyền thụ kiến thức sẽ trở nên hấp dẫn học sinh hơn nếu giáo viên hiểu ý đồ của sách giáo khoa, giúp học sinh nắm kiến thức một cách hệ thống, dẫn đắt học sinh đi từ điều đã biết đến điều chưa biết.

     Bên cạnh đó, việc khai thác, mở rộng kiến thức cũng giúp học sinh say mê học Toán, phát huy khả năng tư duy sáng tạo của mình.

     Chính suy nghĩ trên, bản thân tôi đã tìm tòi, sưu tập và hệ thống kiến thức, giúp học sinh có những kinh nhgiệm giải toán về tỉ lệ thức và tính chất của dãy tỉ số bằng nhau  một cách nhẹ nhàng, đơn giản.

     Trên bục giảng, ở mỗi tiết dạy, để tạo hứng thú cho học sinh, người giáo viên phải luôn tạo ra tình huống có vấn đề để học sinh so sánh, chọn lọc. Từ đó rút ra những kiến thức cần nhớ.

3. Quá trình thực hiện đề tài:

          Qua quá trình giảng dạy thực tế và tham khảo đồng nghiệp, kết quả học tập của học sinh được phản ánh rõ nét thông qua bài kiểm tra, bài thi của học sinh. Có bài lời giải độc đáo, sáng tạo , chặt chẽ, trình bày sáng sủa, khoa học, song   cũng có bài giải sơ sài, đơn giản, thiếu chặt chẽ và thiếu sự sáng tạo.

TÀI ĐẦY ĐỦ TẠI ĐÂY